Węglowodory

Aktualizacja: 20 sierpnia 2020

Węglowodory to związki organiczne składające się wyłącznie z węgla i wodoru (stąd ich nazwa). Wyróżnia się 2 podstawowe grupy tych związków: węglowodory alifatyczne oraz węglowodory aromatyczne. Różnią się one między sobą zarówno budową chemiczną, jak i właściwościami. Istnieje jednak wiele innych rodzajów węglowodorów.

Charakterystyka węglowodorów

W zależności od budowy raz właściwości chemicznych węglowodory dzieli się zasadniczo na alifatyczne i aromatyczne. Jeśli połączone atomy węgla tworzą zamknięty pierścień, to mamy często do czynienia z węglowodorami cyklicznymi. Z kolei jeśli tworzą łańcuchy otwarte, to nazywa się je węglowodorami łańcuchowymi (acyklicznymi). Wyróżnia się także węglowodory nasycone i nienasycone, które różnią się między sobą obecnością wiązań wielokrotnych pomiędzy atomami węgla. Poprzez wprowadzenie grup funkcyjnych do cząsteczek węglowodorów można otrzymać wszystkie pozostałe związki organiczne.

Naturalnymi źródłami węglowodorów są ropa naftowa i gaz ziemny. Otrzymuje się je również w wyniku suchej destylacji drewna i węgla. Węglowodory stanowią współcześnie podstawowe paliwo, są też jednak substancjami wyjściowymi w przemyśle chemicznym.

Węglowodory alifatyczne

To związki, w których cząsteczki tworzą otwarte łańcuchy węglowe lub pierścienie nieposiadające układu aromatycznego. Zasadniczo dzieli się je na nasycone i nienasycone. Nasycone zawierają wyłącznie wiązania pojedyncze pomiędzy atomami węgla. Są stosunkowo bierne chemicznie – ulegają jedynie reakcji substytucji atomami fluorowców, ale nie przyłączają żadnych cząsteczek. Z kolei nienasycone zawierają wiązania wielokrotne pomiędzy atomami węgla – podwójne lub potrójne. Z tego względu są aktywne chemicznie i np. łatwo ulegają reakcjom addycji.

Należy tutaj wspomnieć o węglowodorach cykloalifatycznych. Mogą być one jednopierścieniowe, wielopierścieniowe, nienasycone lub nasycone, przy czym zawsze mają charakter nie aromatyczny. Można je znaleźć w niektórych gatunkach ropy naftowej. Natomiast na skalę przemysłową otrzymuje się je w procesach cyklizacji węglowodorów łańcuchowych czy uwodornienia węglowodorów aromatycznych.

Węglowodory aromatyczne

To związki cykliczne, których pierścienie posiadają charakter aromatyczny. Wyróżnia się związki jednopierścieniowe oraz wielopierścieniowe. Najprostszym węglowodorem aromatycznym jednopierścieniowym jest benzen.

Węglowodory wielopierścieniowe to takie, które zawierają co najmniej 2 skondensowane pierścienie aromatyczne. Przyczyniają się one do zanieczyszczenia środowiska, ponieważ wykazują silną toksyczność i kancerogenność. Do środowiska przedostają się one ze źródeł naturalnych, np. w efekcie pożarów lasów czy działania wulkanów. Ponadto powstają podczas wielu procesów przemysłowych.

Węglowodory cykliczne

To związki, w cząsteczkach których atomy węgla tworzą cykliczne (zamknięte) struktury. Taki pierścień może mieć charakter alifatyczny lub aromatyczny. W jednej cząsteczce węglowodoru może się znajdować kilka takich pierścieni – noszą one wówczas nazwę węglowodorów policyklicznych.

Bibliografia

1. McMurry J., Chemia organiczna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2005.
2. Dudek K., Kasza T., Ruszel M., Sikora E., Suryło P., Tomaszkiewicz-Potępa A., Vogt O., Chemia, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2008.
3. Mastalerz P., Chemia organiczna, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław 2000.

Spirulina w tabletkach (100% naturalna)
Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...

Spirulina w proszku (100% naturalna)
Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...