Pszenica to jedno z najpopularniejszych zbóż na całym świecie. Towarzyszy człowiekowi od wielu tysięcy lat. Produkty zbożowe dostarczają do organizmu wielu cennych składników odżywczych, z tego też względu umieszczone zostały w piramidzie żywieniowej.
Spis treści
Skład chemiczny
Jakość ziarna pszenicy w dużym stopniu zależy od odmiany, czynników pogodowych i agrotechnicznych oraz warunków zbioru, transportu i przechowywania. Można zatem wyróżnić składniki obecne w ziarnie tego zboża, jednak ich ilość może się różnić. Pszenica oraz produkty zbożowe wykorzystujące pszenicę są bogatym źródłem witamin, zwłaszcza z grupy B, ale w mniejszym stopniu także witaminy E i K.
Jednym z ważniejszych składników odżywczych jest białko, choć niepełnowartościowe, ponieważ nie zawiera wszystkich aminokwasów egzogennych w odpowiednich proporcjach. Wielu autorów podkreśla, że to ono stanowi główne kryterium oceny wartości wypiekowej pszenicy. Do pozostałych składników omawianego zboża można zaliczyć:
- tłuszcz;
- węglowodany;
- celulozę i hemocelulozę;
- minerały – w tym głównie selen, wapń, magnez, potas i mangan.
Jednym z bardziej cenionych składników pszenicy jest błonnik pokarmowy. Stanowi sporą część tego zboża i pełni w organizmie człowieka ważne funkcje.
Należy również wiedzieć, że pszenica jest jednym z głównych źródeł glutenu. To kompleks białek (przede wszystkim gliadyn i glutenin) zapewniający odpowiednią elastyczność i lepkość ciast. Dlatego pszenica znalazła szerokie zastosowanie w przemyśle piekarniczym. Jednocześnie gluten może wywoływać nieprawidłowe reakcje organizmu: alergiczne, autoimmunizacyjne i inne. Pszenica zawiera najwięcej glutenu i białka ze wszystkich zbóż uprawianych w Polsce.
Rodzaje pszenicy
Wyróżnia się wiele odmian i gatunków pszenicy. Jest rośliną jednoroczną i najczęściej omawia się pszenicę:
- jarą;
- ozimą.
Ozima nie wymaga specjalnych warunków klimatycznych, dlatego można ją uprawiać w całej Polsce. Posiada jednak pewne wymagania w stosunku do gleby – najlepiej rośnie na glebach próchniczych, zdolnych do akumulacji wody.
Pszenica jara natomiast musi być uprawiana na glebach żyznych i zwięzłych. Ten typ jest bardzo wrażliwy na kwaśny odczyn gleby.
Jakie właściwości zdrowotne wykazuje pszenica?
Ze względu na sporą ilość błonnika pokarmowego, spożycie produktów zbożowych z pszenicą zapewnia uczucie sytości na długi czas. Jednocześnie błonnik poprawia perystaltykę jelit i tym samym wspomaga trawienie oraz przesuwanie się treści jelitowej w kierunku jelita grubego.
Składnikiem kontrowersyjnym pszenicy jest gluten. Wiele osób rezygnuje ze spożycia produktów zbożowych z obawy przed tą substancją. Jest to jednak niesłuszne, ponieważ gluten może zagrażać wyłącznie osobom chorym na celiakię (stanowią one bardzo mały odsetek konsumentów) oraz wykazującym alergię na gluten.
Pszenica dostarcza cennych witamin i minerałów, które nie tylko działają przeciwutleniająco, ale także wspomagają pracę układu krążenia, wspierają mikroflorę jelitową, poprawiają samopoczucie i stan skóry.
Niektóre osoby wskazują na szkodliwe działanie pszenicy na organizm człowieka sugerując, że może ona przyczyniać się do tycia, zwiększania poziomu glukozy we krwi, zaburzeń gospodarki hormonalnej i metabolizmu. Istnieją również poglądy, że produkty pszeniczne powodują chorobę Alzheimera czy cukrzycę typu II. Nigdzie jednak nie przeprowadzono badań potwierdzających szkodliwość pszenicy. Produkty pszeniczne spożywane z umiarem, w odpowiednich porcjach z pewnością nie zaszkodzą, a mogą wręcz wspierać zdrowie i urodę. Należy bowiem wiedzieć, że nie tyle bułka pszenna przyczynia się do nadwagi i innych dolegliwości, ile składniki z nią spożywane (np. wysokokaloryczne dżemy, nutella czy spora ilość serów żółtych i kiełbas).
Zastosowanie pszenicy w kosmetologii
Zboże może zostać wykorzystane do produkcji cennego oleju z kiełków pszenicy. Uznaje się go za jeden z najbardziej odżywczych olejów możliwych do pozyskania. Charakteryzuje się działaniem przeciwzapalnym i łagodzącym, dlatego może być stosowany do pielęgnacji skóry wrażliwej, skłonnej do wyprysków, otarć czy z chorobami dermatologicznymi. Olej z kiełków pszenicy mogą stosować posiadacze cery suchej, zniszczonej i dojrzałej (ze względu na obecność witaminy E). Witamina E obecna w tym oleju chroni skórę przed działaniem wolnych rodników (jest bowiem silnym antyoksydantem), dzięki czemu opóźnia proces starzenia się tkanki. W skład oleju z kiełków pszenicy wchodzą również fitoestrogeny (folikulina), które poprawiają napięcie, nawilżenie, a także jędrność skóry.
Bibliografia
- Biel W., Maciorowski M., Ocena wartości odżywczej ziarna wybranych odmian pszenicy, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2/2012.
- Rożnowski J., Kłosowska J., Polzer P., Żywieniowe i prozdrowotne znaczenie pszenicy orkisz, Postępy Fitoterapii, 1/2015.
- Korbas M., Horoszkiewicz-Janka J., Mrówczyński M., Metodyka integrowanej ochrony pszenicy ozimej i jarej dla doradców, Państwowy Instytut Badawczy, Poznań 2016-2020.
- Michałowska J., Pastusiak K., Bogdański P., Kontrowersje wokół glutenu, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2017.
- Kaniewska M., Kosmetologia – podstawy, Wydawnictwo WsiP, Warszawa 2011.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz