Kobalt (symbol: Co) jest niezbędnym składnikiem witaminy B12, która występuje w białkowych produktach pochodzenia zwierzęcego. Zbyt małe spożycie tego pierwiastka może powodować wystąpienie anemii złośliwej z powodu niedoboru witaminy B12.
Spis treści
Źródła kobaltu
Głównym źródłem omawianego pierwiastka są warzywa (fasola, cebula, liście buraków, szpinak, kapusta), a także produkty zbożowe z pełnego ziarna. Spore ilości znajdują się również w:
Szacuje się, że przeciętna dieta człowieka zawiera 5-10 ug kobaltu. Ciekawostką jest, że kobalt występuje w skorupie ziemskiej pod postacią minerałów – kobaltynu oraz smaltynu. Lokalizują się one głównie w obrębie złóż siarki.
Kobalt w organizmie człowieka
Obecne w pożywieniu nieorganiczne związku kobaltu są dość łatwo rozpuszczalne i prawdopodobnie wchłaniane podobnie jak żelazo. Następnie zostają deponowane głównie w mięśniach (43%) i kościach (14%). Stała zawartość kobaltu w organizmie dorosłego człowieka wynosi około 1,1-1,5 mg. Gromadzi się on we wszystkich tkankach, narządach i płynach ustrojowych. Wydalany jest wraz z moczem i kałem. Wyższe stężenia kobaltu obserwuje się u palaczy, a także osób regularnie suplementujących witaminy zawierające kobalt czy u pacjentów z implantami stomatologicznymi.
Jak kobalt działa na organizm człowieka?
Według aktualnego stanu wiedzy znaczenie kobaltu w organizmie człowieka ogranicza się do jego występowania w cząsteczce cyjanokobalaminy (witaminy B12). Dostarczony do organizmu w formie organicznej wystarcza do utrzymania homeostazy. Wiadomo jednak, że tylko około 10% kobaltu zawartego w ciele człowieka występuje w formie witaminy B12, z której jest on uwalniany w czasie przemian metabolicznych. Pochodne witaminy B12 stanowią kofaktor licznych reakcji zachodzących w organizmie, między innymi w przemianach kwasów tłuszczowych, aminokwasów czy nukleotydów.
Ponieważ chlorek kobaltu stosowany jest z dobrym skutkiem do leczenia niektórych postaci niedokrwistości z niedoboru żelaza, prace nad wyjaśnieniem ewentualnej roli tego pierwiastka w erytropoezie i prewencji nadciśnienia wciąż trwają.
Niedobór kobaltu
Niedobór tego pierwiastka powoduje anemię złośliwą. Znaczne niedobory witaminy B12 spowodowane brakiem kobaltu prowadzą do rozwoju choroby Addisona Biermera. Z kolei u zwierząt zauważa się powstawanie zaburzeń rozwojowych.
Nadmiar kobaltu
Nadmiar kobaltu w organizmie jest toksyczny i może powodować niedoczynność tarczycy oraz niewydolność serca. Może przyczyniać się także do zwiększenia objętości krwi oraz hiperplazji szpiku kostnego.
Zastosowanie praktyczne
Kobalt metaliczny wykorzystuje się do produkcji stali i innych stopów. Promieniotwórczy izotop kobaltu stosuje się w radioterapii nowotworów. Z kolei w wyniku ogrzewania kobaltu w powietrzu powstaje zielonooliwkowy tlenek kobaltu (II), który jest następnie stosowany do wyrobu niebieskiego pigmentu używanego w przemyśle ceramicznym.
Bibliografia
- Gawęcki J., Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
- Langauer-Lewowicka H., Pawlas K., Rola kobaltu w ekosystemie – prawdopodobieństwo niepożądanego działania, Medycyna Środowiskowa, 4/2012.
- Peckenpaugh N., Podstawy żywienia i dietoterapia, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2011.
Spirulina w tabletkach (100% naturalna)Spirulina posiada w pełni naturalne witaminy i minerały o wysokim stężeniu. W jej skład wchodzą m.in.: biotyna, beta-karoten, kwas foliowy, tiamina, niacyna, witamina D, E i inne witaminy oraz białko i błonnik. To też źródło cynku, magnezu, wapnia, żelaza
Zobacz tutaj ...
Spirulina w proszku (100% naturalna)Spirulina w proszku to słodkowodna alga, zawierająca duże stężenie witamin, minerałów i innych, ważnych składników odżywczych. Wysoką jakość uzyskano dzięki odpowiednim warunkom klimatycznym, przestrzeganiu restrykcyjnych norm podczas hodowli i …
Zobacz tutaj ...
Zostaw komentarz