Etanol

Etanol, zwany również alkoholem etylowym, to jednowodorotlenowy, pierwszorzędowy, nasycony alkohol alifatyczny. Stanowi bezbarwną, łatwopalną ciecz o charakterystycznym zapachu i palącym smaku, przy czym jest jedną z najlepiej poznanych substancji chemicznych. Szybko wchłania się z przewodu pokarmowego i równie szybko przenika przez błony komórkowe do krwiobiegu.

Otrzymywanie etanolu

Najstarsza metoda opiera się na fermentacji skrobi zawartej w ziemniakach, kukurydzy, ryżu czy jęczmieniu. Wytworzony w ten sposób alkohol etylowy wydziela się za pomocą destylacji, a następnie oczyszcza przez rektyfikację. W efekcie powstaje tak zwany spirytus rektyfikowany – mieszanina o zawartości 95,5% etanolu i 4,5% wody.

Techniczny etanol otrzymuje się również przez fermentację np. cukrów uzyskanych w wyniku hydrolizy drewna. Syntetycznie wytwarza się go przez katalityczne uwodnienie etenu pod ciśnieniem 6-10 MPa lub uwodornienie aldehydu octowego w obecności miedzi lub niklu w temperaturze 170-190 stopni Celsjusza.

Etanol bezwodny natomiast można otrzymać po dodaniu benzenu i oddestylowaniu określonych związków.

Zastosowanie

Etanol wykorzystywany jest:

• do celów spożywczych (spirytus, wódka);
• jako rozpuszczalnik (w przemyśle kosmetycznym czy farmaceutycznym);
• do produkcji estrów, eteru dietylowego lub kwasu octowego.

Powszechne zastosowanie etanolu w medycynie i farmakologii wynika z faktu, że działa on bakteriobójczo i bakteriostatycznie, grzybobójczo oraz wirusobójczo. Ponadto wykazuje właściwości przeciwpotne i ściągające.

Jako rozpuszczalnik występuje w wielu lekach w różnych formach (kapsułki, płyny, syropy) dostępnych bez recepty. W związku z tym obecny jest w lekach na kaszel i przeziębienie, a nawet w suplementach żelaza. Wykorzystuje się go również do produkcji ziołowych produktów leczniczych, takich jak np. nalewki. Jest on w tym przypadku niezbędny, aby wydobyć z poszczególnych ziół ich właściwości lecznicze.

Etanol jest także składnikiem środków do przemywania twarzy podczas kuracji przeciw trądzikowi oraz wszawicy. W bardzo niewielkim stężeniu (do 3,7%) może być składnikiem leków dla dzieci z atopowym zapaleniem skóry.

Dodatkowo stosuje się go podczas produkcji preparatów odstraszających owady.

Etanol a wirusy i bakterie

Obecnie nie do końca poznano mechanizm działania alkoholu na wirusy czy bakterie. Przypuszcza się jednak, że eliminuje je on na drodze uszkodzenia otaczających ich błon. Dzięki temu może bardzo szybko spowodować denaturację białek u bakterii czy wirusów, co z kolei prowadzi do ich lizy (niszczenia). Z tego względu wchodzi w skład produktów do dezynfekcji rąk. Jednak w tego typu preparatach występuje w połączeniu z innymi alkoholami, najczęściej propylowym i izopropylowym, co zwiększa właściwości takiego produktu.

Zatrucie etanolem

Należy pamiętać, że nie jest toksyczny tak jak metanol, jednak jego długotrwałe spożywanie w dużych ilościach prowadzi do choroby alkoholowej, zwanej potocznie alkoholizmem.

Zatrucie etanolem prowadzi do zmian zarówno funkcjonalnych, jak i strukturalnych w obrębie lizosomów. To właśnie w tych strukturach zachodzi około 95% wewnątrzkomórkowej proteolizy. W związku z tym ostre zatrucie powoduje zwiększenie przepuszczalności błon tych elementów i przedostawanie się produkowanych przez nie enzymów do krwi oraz przestrzeni pozakomórkowej.

Nadmierne spożywanie alkoholu może powodować uszkodzenie komórek wątroby czy trzustki. Z kolei w żołądku może upośledzać degradację białek pokarmowych.

Ponadto częste spożywanie alkoholu może powodować uzależnienia. Jednak nie grodzi to w przypadku sporadycznego sięgania po ten produkt. Po spożyciu niewielkiej ilości powoduje rozszerzenie źrenic, pobudzenie ruchowe i ogólną poprawę nastroju, zaś spożyty w większych ilościach prowadzi do zaburzeń równowagi i koordynacji oraz ogólnego zamroczenia.

Należy również wiedzieć, że choć ludzka skóra stanowi szczelną barierę, a etanol jest powszechnie dopuszczony do stosowania w kosmetykach, to jednak stosowanie go w wyższych stężeniach może zaburzać barierę ochronną skóry i ją wysuszać. Dzieje się tak, ponieważ usuwa wówczas lipidy z jej warstwy rogowej. W przypadku skóry wrażliwej może doprowadzić do podrażnień i odwodnienia.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Chlorella w bardzo dokładny sposób oczyszcza organizm, pomaga w likwidacji zaparć, wspiera budowanie naturalnej odporności, wspomaga odmładzanie organizm, przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek, poprawia kondycję organizmu, dodaje sił witalnych, …
Zobacz tutaj ...

Bibliografia

1. Car H., Sadowska A., Stefaniuk R., Alkohole w produktach leczniczych stosowanych na skórę, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, 2018.
2. Witek B., Kwiecień-Błońska E., Zmorzyński S., Alkohol a niektóre enzymy, Problemy Nauk Biologicznych, 1/2012.
3. Zawartość etanolu, Farmakopea Polska, Wydanie XI, suplement 2019.
4. Dudek K., Kasza T., Ruszel M., Sikora E., Suryło P., Tomaszkiewicz-Potępa A., Vogt O., Encyklopedia szkolna. Chemia, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2008.