Macierzanka piaskowa – właściwości zdrowotne

Macierzanka piaskowa występuje niemal na wszystkich kontynentach preferując miejsca piaszczyste i nasłonecznione. Należy do roślin wieloletnich i osiąga wysokość do 30 cm. Zaliczamy ją do roślin aromatycznych, ponieważ posiada bardzo charakterystyczny, lekko korzenny zapach. Znajduje zastosowanie zarówno w gastronomii, jak i medycynie. Często bywa mylona z tymiankiem ze względu na zbliżony wygląd, należy ją jednak traktować jako odrębną roślinę.

Skład

Jednym z jej najcenniejszych składników jest olejek eteryczny, który ceni się zarówno w farmaceutyce, jak i przemyśle kosmetycznym czy kulinarnym. Skład olejku różni się w zależności od wielu czynników, między innymi od metody jego destylacji. Posiada bardzo bogaty skład, w którym na szczególną uwagę zasługują:

• terpeny – tymol, karwakrol;
• kwas rozmarynowy;
• flawonoidy;
• geraniol.

W sklepach zielarskich i aptekach można znaleźć macierzankę pod różną postacią. Najczęściej jest to suszona roślina, olejek eteryczny lub kosmetyki na jej bazie.

Jakie właściwości wykazuje macierzanka?

Macierzanka piaskowa wykazuje działanie podobne do tymianku, choć nieco słabsze. Jej ziele znalazło zastosowanie w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, ponieważ olejek eteryczny działa wykrztuśnie i mukolitycznie. Po spożyciu przedostaje się on z jelita cienkiego (gdzie jest w pełni wchłaniany) do dróg oddechowych. Stąd jest już wydalany z organizmu, gdyż podrażnia błonę śluzową oskrzeli i tym samym powoduje ruchy nabłonka rzęskowego oraz wydzielanie śluzu.

Macierzanka wykazuje również działanie przeciwbakteryjne i antywirusowe. Napary na jej bazie stosuje się do płukania jamy ustnej i gardła w przypadku podejrzenia infekcji bakteryjnych. Można je stosować też podczas grypy celem łagodzenia jej objawów. Natomiast działanie rozgrzewające rośliny znalazło zastosowanie w leczeniu schorzeń reumatycznych, co ma swój początek już w dawnej medycynie ludowej.

Pozostałe właściwości macierzanki obejmują:

• działanie przeciwgrzybicze;
• zmniejszanie świądu skóry;
• wspomaganie trawienia poprzez pobudzanie syntezy soków żołądkowych;
• działanie owadobójcze.

Od dawna nacieranie naparem alkoholowym było stosowane przy przeziębieniach. W tym celu wystarcz zalać ziele macierzanki spirytusem, odstawić na pewien czas, a następnie nacierać nim klatkę piersiową. Tak natarta osoba chora powinna następnie wygrzewać się pod kocem kilka godzin. Spirytusem można zalać także bardzo mocny napar z ziela.

Zastosowanie w kosmetologii

Macierzanka znajduje zastosowanie także w kosmetologii. Olejek eteryczny można znaleźć w kosmetykach do pielęgnacji włosów, ponieważ zapobiega ich wypadaniu. Również w domowych warunkach można cieszyć się leczniczymi właściwościami rośliny. Napar z macierzanki zmniejsza stany zapalne skóry głowy i eliminuje łupież. Naparem można także moczyć płatki kosmetyczne i stosować do przecierania skóry twarzy. Zmniejszy to świąd podczas trądziku i znacznie zmniejszy wszelkie stany zapalne.

Macierzanka w kuchni

Zazwyczaj nie stosuje się macierzanki jako przyprawy kuchennej. Zdecydowanie bardziej rozpowszechnione z niej są napary. Wystarczy zalać wrzącą wodą łyżeczkę liści i trzymać pod przykryciem około 10 minut. Tak zaparzoną herbatę wystarczy odcedzić i jest gotowa do spożycia. Wypita rano pobudza i wiele osób twierdzi, że wykazuje działanie zbliżone do filiżanki porannej kawy. Przed snem można dodać do naparu łyżeczkę miodu, wówczas herbatka rozgrzeje po całym dniu i zrelaksuje.

Przeciwwskazania

Macierzanka należy do roślin bezpiecznych, jednak i w jej przypadku istnieją przeciwwskazania do jej spożycia. Praktycznie jedynymi są:

• nadwrażliwość (uczulenie) na roślinę;
• uczulenie na tymol;
• ciąża i okres karmienia piersią.

Ponadto ze względu na brak danych nie powinno się podawać jej dzieciom poniżej 12. roku życia. Dotychczas nie stwierdzono żadnych skutków ubocznych stosowania macierzanki. Nie ma także danych dotyczących łączenia jej z lekami i środkami farmaceutycznymi.

Bibliografia

1. Gortat M., Macierzanka piaskowa i tymianek pospolity – źródło surowca dla przemysłu zielarskiego i właściwości lecznicze, Nauka dla rozwoju rolnictwa, ekologii i medycyny w świetle współczesnych osiągnięć, Lublin 2015.
2. Kania M., Baraniak J., Grys A., Ziołolecznictwo i zalecenia żywieniowe według św. Hildegardy z Bingen, Postępy Fitoterapii, 2/2014.
3. Maciąg M., Szklarczyk M., Rośliny w medycynie, farmacji i przemyśle, Lublin 2016.

Chlorella w tabletkach z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne nie wpływając przy tym na florę fizjologiczną. Bardzo dokładnie usuwa toksyny z organizmu ...
Zobacz tutaj ...